بی اختیاری ادرار | علائم، علت، پیشگیری و درمان

بی اختیاری ادرار یکی از مشکلات نسبتاً رایج سیستم ادراری در میان بزرگسالان، به ویژه زنان و سالمندان است که در آن فرد قادر به کنترل ادرار خود  نیست و به طور ناخواسته ادرار از مثانه خارج می‌شود. این مشکل ممکن است به صورت خفیف تا شدید بروز کند و گاهی تنها هنگام عطسه یا خنده رخ دهد، اما در برخی افراد می‌تواند به شکل مداوم وجود داشته باشد. در این مقاله به بررسی کامل این مشکل به خصوص در زنان، علائم و علت‌های آن، روش‌های پیشگیری این بیماری و گزینه‌های درمانی آن می‌پردازیم.

بی اختیاری ادرار

این مشکل به معنای عدم توانایی در کنترل ادرار به صورت ارادی است و می‌تواند در هر سنی رخ دهد، اما در زنان به‌ویژه در دوران بارداری، زایمان و یائسگی شایع‌تر است. بسیاری از خانم‌ها از مطرح کردن این مشکل خجالت می‌کشند یا احساس می‌کنند که این مسئله قابل درمان نیست، اما باید بدانند که این موضوع شایع است و به راحتی قابل درمان یا کنترل است.

انواع بی اختیاری ادرار

بی اختیاری می‌تواند به دلایل مختلفی بروز کند و به چندین نوع مختلف تقسیم شود. در ادامه به بررسی انواع مختلف این بیماری در زنان خواهیم پرداخت.

بی اختیاری فشاری

شایع‌ترین نوع بی اختیاری در زنان است. در این حالت، فشارهایی مثل خندیدن، عطسه، سرفه یا ورزش باعث نشت ادرار می‌شود. این نوع اغلب به علت شل شدن عضلات کف لگن بعد از زایمان یا با بالا رفتن سن ایجاد می‌شود.

بی اختیاری اضطراری

در این حالت، زن دچار نیاز فوری و ناگهانی به دفع ادرار می‌شود و ممکن است قبل از رسیدن به دستشویی دچار نشت ادرار شود. گاهی این حالت با مثانه بیش‌فعال همراه است.

بی اختیاری ترکیبی
ترکیبی از بی اختیاری فشاری و اضطراری است و علائم هر دو نوع را در بر دارد.

بی اختیاری لبریزی

در این حالت مثانه به طور کامل تخلیه نمی‌شود و ادرار به صورت قطره‌قطره و پیوسته نشت می‌کند. در زنان کمتر رایج است و بیشتر در مردانی با مشکلات پروستات دیده می‌شود.

علائم بی اختیاری ادرار در زنان

علائم بی اختیاری ممکن است متنوع باشد و در هر فرد به شکل خاصی خود را نشان دهد. برخی از رایج‌ترین علائم عبارت‌اند از:

دفع ادرار غیر ارادی

در بیشتر موارد، زنان بدون آنکه قصد داشته باشند، ادرار را از دست می‌دهند. این اتفاق ممکن است هنگام خندیدن، عطسه یا سرفه رخ دهد.

احساس فوریت در ادرار

احساس نیاز فوری به دفع ادرار، حتی زمانی که مثانه هنوز پر نباشد، یکی از علائم شایع این مشکل است.

ادرار شبانه

برخی زنان ممکن است در طول شب به دلیل احساس نیاز به دفع ادرار از خواب بیدار شوند.

ادرار همراه با فعالیت‌های روزمره

ممکن است هنگام بلند شدن از نشستن، ورزش کردن یا حتی هنگام جابه‌جایی اجسام سنگین ادرار بی اختیار خارج شود.

علت‌ بی اختیاری ادرار

در ادامه به برخی از مهم‌ترین علل این بیماری اشاره خواهیم کرد:

بارداری و زایمان

تغییرات هورمونی و فشارهای ناشی از بارداری می‌تواند عضلات مثانه و کف لگن را ضعیف کند. همچنین زایمان می‌تواند به عضلات و اعصاب ناحیه لگن آسیب برساند.

یائسگی

کاهش سطح هورمون استروژن در دوران یائسگی باعث تضعیف بافت‌های عضلانی مثانه و مجاری ادراری می‌شود که می‌تواند منجر به بروز این مشکل شود.

مشکلات عضلانی

ضعف در عضلات کف لگن و عضلات مثانه می‌تواند موجب خارج شدن ادرار بدون اختیار شود. این وضعیت می‌تواند در اثر افزایش سن یا عدم انجام تمرینات مناسب بروز کند.

چاقی

اضافه وزن فشار بیشتری به مثانه وارد می‌کند و می‌تواند منجر به این مشکل شود.

اختلالات عصبی
مشکلاتی همچون دیابت، سکته مغزی یا آسیب به اعصاب کنترل‌کننده مثانه می‌تواند باعث بروز بی اختیاری در ادرار شود.

دیگرعلل بی اختیاری ادرار

عوامل دیگری که در ایجاد مشکل بی اختیاری نقش دارند:

عفونت‌های دستگاه ادراری

عفونت‌ها می‌توانند به مثانه آسیب بزنند و موجب بی اختیاری در خروج ادرار شوند.

آسیب به عضلات کف لگن

علاوه بر بارداری و زایمان، عوامل دیگری همچون بلند کردن اجسام سنگین یا ورزش‌های نامناسب می‌توانند به عضلات کف لگن آسیب رسانده و به بی اختیاری منجر شوند.

داروها

برخی داروها، به‌ویژه داروهای آرام‌بخش و ادرارآور، می‌توانند باعث خروج ادرار بدون اختیار در زنان شوند.

پیشگیری بی اختیاری ادرار

برای پیشگیری از این بیماری در زنان برخی روش‌ها می‌توانند به کاهش خطر ابتلا به این مشکل کمک کنند:

تمرینات کگل

تمرینات کگل برای تقویت عضلات کف لگن به ویژه در زنان بسیار مؤثر هستند. این تمرینات می‌توانند به کنترل بهتر مثانه و جلوگیری از این بیماری کمک کنند.

حفظ وزن سالم

چاقی می‌تواند فشار زیادی به مثانه وارد کند؛ بنابراین حفظ وزن سالم می‌تواند نقش مهمی در جلوگیری از بی اختیاری ادرار ایفا کند.

پرهیز از نوشیدنی‌های تحریک‌کننده

نوشیدنی‌هایی مانند قهوه، الکل و نوشابه‌های گازدار ممکن است مثانه را تحریک کنند و منجر به ادرار بی اختیار شوند.

مراجعه به پزشک

در صورت مشاهده علائم این بیماری، مهم است که سریعاً با پزشک مشورت کنید. تشخیص به موقع و درمان مناسب می‌تواند از تشدید مشکلات جلوگیری کند.

جلوگیری از بی اختیاری ادرار در دوران یائسگی

در دوران یائسگی، کاهش هورمون استروژن می‌تواند عضلات مثانه و نواحی کف لگن را ضعیف کند و این مشکل را زیاد کند. برای پیشگیری از این مشکل، زنان می‌توانند از درمان‌های هورمونی و انجام تمرینات مناسب استفاده کنند.

درمان بی اختیاری ادرار

درمان این بیماری در زنان بستگی به علت و شدت مشکل دارد. برخی روش‌های درمانی عبارت‌اند از:

درمان دارویی

داروهایی که برای تقویت مثانه و بهبود عملکرد عضلات تجویز می‌شوند، می‌توانند به کاهش بی اختیاری در خروج ادرار کمک کنند.

تمرینات کگل

تمرینات کگل برای تقویت عضلات کف لگن بسیار مفید هستند و می‌توانند از این مشکل جلوگیری کنند.

جراحی

در صورتی که سایر روش‌ها مؤثر واقع نشوند، عمل جراحی ممکن است برای این مشکل در زنان مورد نیاز باشد.

بیوفیدبک

این روش کمک می‌کند تا زنان با یادگیری نحوه کنترل عضلات کف لگن و مثانه، مشکلات بی اختیاری را برطرف کنند.

درمان بی اختیاری ادرار در تهران و گیشا

در تهران مراکز درمانی زیادی وجود دارند که خدمات مختلفی در زمینه درمان بی اختیاری ارائه می‌دهند. به عنوان مثال پزشکان متخصص برای درمان بی اختیاری ادرار در گیشا می‌توانند با تشخیص دقیق و تجویز روش‌های درمانی مناسب، مشکلات مثانه را حل کنند.

جمع بندی

بی اختیاری ادرار در زنان یک مشکل شایع اما قابل درمان است. شناسایی زودهنگام علایم این بیماری، شناخت دقیق علت آن و مراجعه به پزشک متخصص می‌تواند مانع پیشرفت آن شود. در صورت نیاز به درمان بی اختیاری ادرار در تهران یا درمان بی اختیاری ادرار در گیشا، مراجعه به مراکز معتبر، بهترین راه برای شروع روند درمانی است.

سؤالات متداول