هفته سیزدهم بارداری یکی از مراحل هیجان‌انگیز بارداری است که با تغییرات قابل‌توجه در بدن مادر و رشد جنین همراه است. این هفته بهطور معمول از پایان سهماهه اول شروع میشود و مادر احساس راحتی بیشتری میکند. بسیاری از علائم ناخوشایند سهماهه اول، مانند تهوع و خستگی، کاهش می‌یابند و شما میتوانید لذت بیشتری از بارداری خود ببرید. در این مقاله، به بررسی تغییرات هفته سیزدهم بارداری، علائم آن، مراقبت‌های پزشکی و تغذیه مناسب خواهیم پرداخت.
تغییرات جنین در هفته سیزدهم بارداری
در هفته سیزدهم بارداری، جنین همچنان در حال رشد است و اندازه او تقریباً به اندازه یک لیموترش میشود. در این هفته، جنین به سرعت در حال تکمیل ساختار بدن و اعضای مختلف است. برخی از ویژگی‌های مهم در این هفته عبارت‌اند از:
رشد سریع جنین:
در این مرحله، جنین تقریباً ۱۴ گرم وزن دارد و طول او به حدود ۱۲ سانتی‌متر می‌رسد. رشد سریع اندام‌ها و بافت‌های جنین در این هفته ادامه دارد که برای رشد سالم او بسیار حیاتی است.
رشد اعضای بدن و اندامهای داخلی:
جنین در این هفته شروع به تکمیل اندامهای داخلی خود میکند. سیستم گوارشی بهطور فعال‌تر شروع به‌کار میکند و جنین قادر به بلعیدن مایع آمنیوتیک است که به رشد و تکامل روده‌های او کمک میکند. همچنین، قلب جنین بهطور منظم ضربان دارد و به اندازه کافی خون به بدن او پمپاژ میشود.
تولید مو و پوست:
جنین در این هفته شروع به تولید موهای نرم و نازک (لانگو) در سراسر بدن خود میکند. این موها به حفظ دمای بدن جنین کمک میکنند و به نرمی و لطافت پوست جنین کمک میکنند.
حرکات جنین:
در این هفته، جنین شروع به حرکت میکند. اگرچه این حرکات هنوز ممکن است برای مادران باردار محسوس نباشد، ولی برای مادرانی که قبلاً باردار شدهاند، ممکن است احساس کنند که جنین در حال حرکت است. این حرکات به شکل ضربه‌های ملایم یا لرزش‌های کوچک قابل‌احساس هستند.
تغییرات بدن مادر در هفته سیزدهم بارداری
هفته سیزدهم بارداری زمان شروع بسیاری از تغییرات فیزیکی در بدن مادر است. با رشد جنین، بدن شما بهطور طبیعی تغییر میکند و برخی علائم جدید ظاهر میشود. این تغییرات عبارت‌اند از:
رشد رحم و شکم: رحم در حال رشد است و ممکن است شکم شما شروع به برجسته شدن کند. به‌ویژه اگر بارداری اول شما نیست، ممکن است در این هفته اولین نشانه‌های شکم باردار را مشاهده کنید. این تغییرات ممکن است باعث کشیدگی در ناحیه شکم و احساس درد خفیف در ناحیه پهلوها شود.
افزایش جریان خون: یکی از تغییرات قابل‌توجه در این هفته، افزایش جریان خون در بدن است. حجم خون در بدن مادر افزایش مییابد تا نیازهای جنین را تأمین کند. این افزایش جریان خون میتواند منجر به احساس گرما و تورم در دستها و پاها شود. علاوه بر این، برخی مادران ممکن است احساس کنند که پوستشان براق‌تر شده است.
حساسیت به بوها و تغییرات در مزه دهان: برخی از مادران ممکن است هنوز حساسیت به بوها و تغییرات در حس چشایی را تجربه کنند. این حساسیت‌ها به مرور زمان کاهش مییابد، اما در برخی موارد ممکن است در این هفته همچنان احساس شود.
افزایش ترشحات واژن در هفته سیزدهم بارداری: در هفته ۱۳ بارداری، ترشحات واژن ممکن است بیشتر از قبل شود. این ترشحات معمولاً بی‌رنگ و بی‌بو هستند و نشانهای از تغییرات هورمونی در بدن مادر هستند. این ترشحات به محافظت از دستگاه تناسلی در برابر عفونت‌ها کمک میکنند و معمولاً بی‌خطر هستند. با این‌حال، اگر ترشحات تغییر رنگ دهند یا بوی ناخوشایندی داشته باشند، باید با پزشک خود مشورت کنید.
علائم بارداری در هفته سیزدهم
علایم بارداری در هفته سیزدهم ممکن است از مادر به مادر دیگر متفاوت باشد. در این هفته، بسیاری از مادران از کاهش علائم ناخوشایند و افزایش انرژی خود لذت می‌برند. اما برخی از علائم رایج در این هفته عبارت‌اند از:
افزایش انرژی و نشاط: در این هفته، معمولاً مادران احساس انرژی بیشتری دارند و می‌توانند از زندگی روزمره خود لذت بیشتری ببرند. علائم ناخوشایند سهماهه اول مانند تهوع و خستگی بهطور چشمگیری کاهش مییابد.
درد و کشیدگی رباط‌ها: با رشد رحم، رباط‌هایی که از رحم حمایت میکنند کشیده می‌شوند. این کشیدگی ممکن است باعث درد یا ناراحتی در ناحیه شکم یا پهلوها شود. این درد معمولاً بی‌ضرر است و به مرور زمان کاهش مییابد.
تغییرات در پوست: برخی از مادران ممکن است تغییرات پوستی را در این هفته تجربه کنند. به‌عنوان مثال، ممکن است لکه‌های تیره‌ای در صورت ایجاد شود که به نام “ماسک بارداری” شناخته میشود. همچنین، پوست برخی از مادران در این هفته براق‌تر میشود و این ممکن است به دلیل افزایش سطح هورمونها باشد.
هفته سیزدهم بارداری و تعیین جنسیت
در هفته سیزدهم بارداری، بیضه‌ها یا تخمدان‌های جنین بهطور کامل رشد کرده و اندامهای جنسی خارجی او به وضوح شکل می‌گیرند. این زمان یکی از اولین مراحل ممکن برای تشخیص جنسیت جنین از طریق سونوگرافی است. هرچند که در برخی موارد، جنسیت جنین را میتوان در هفتههای ۱۴ یا ۱۵ بارداری از طریق سونوگرافی شناسایی کرد، اما معمولاً در سونوگرافی آنومالی که در هفته ۱۷ تا ۱۸ انجام میشود، تشخیص جنسیت جنین بهطور دقیق و قطعی ممکن خواهد بود.
آزمایش‌ها و مراقبت‌های پزشکی در هفته سیزدهم بارداری
در هفته سیزدهم حاملگی، ممکن است پزشک شما برخی آزمایشات و غربالگری‌ها را توصیه کند تا از سلامت شما و جنین اطمینان حاصل کند. برخی از آزمایشات و مراقبت‌ها عبارت‌اند از:
آزمایش خون بارداری در هفته سیزدهم: این آزمایش به‌منظور ارزیابی سطح هورمونها و بررسی شرایطی مانند کم‌خونی یا دیابت بارداری انجام میشود. همچنین، ممکن است پزشک از شما بخواهد تا غربالگری برای بررسی خطر ابتلا به برخی مشکلات کروموزومی مانند سندرم داون انجام دهید.
غربالگری ژنتیکی: این غربالگری معمولاً به صورت آزمایش خون یا سونوگرافی انجام میشود. در صورت نیاز، پزشک ممکن است پیشنهاد کند تا تست‌های دقیق‌تری مانند آمنیوسنتز انجام دهید.
معاینات فیزیکی: پزشک شما ممکن است برای بررسی فشار خون، وزن و وضعیت عمومی شما، معاینه فیزیکی انجام دهد. این معاینات به کمک پزشک می‌آید تا مطمئن شود که بارداری بهطور طبیعی پیش می‌رود و شما و جنین در سلامت کامل هستید.
مراقبت‌های دندانپزشکی در هفته سیزدهم بارداری: در این دوران، تغییرات هورمونی ممکن است باعث افزایش حساسیت لثه‌ها و دندان‌ها شود. بنابراین، مراجعه به دندانپزشک برای بررسی و درمان مشکلات دندانی توصیه میشود.
تغذیه و مراقبت های هفته سیزدهم بارداری
تغذیه مناسب و داشتن سبک زندگی سالم در هفته سیزدهم حاملگی به رشد سالم جنین و حفظ سلامت شما کمک میکند. نکات تغذیه‌ای مهم عبارت‌اند از:
- مصرف پروتئین‌های باکیفیت: پروتئین‌ها برای رشد بافت‌ها و اعضای جنین ضروری هستند. مصرف گوشت بدون چربی، مرغ، ماهی، تخممرغ و حبوبات میتواند تأمین‌کننده پروتئین‌های مورد نیاز باشد.
- آهن و کلسیم: مصرف مواد غذایی غنی از آهن مانند گوشت قرمز، سبزیجات برگ سبز و حبوبات برای جلوگیری از کم‌خونی ضروری است. همچنین، مصرف مواد غذایی غنی از کلسیم مانند لبنیات برای حمایت از رشد استخوان‌های جنین مهم است.
- استفاده از دارو در هفته سیزدهم بارداری مانند اسید فولیک: اسید فولیک به پیشگیری از نقایص لوله عصبی جنین کمک میکند. ادامه مصرف مکمل‌های اسید فولیک در این هفته بسیار مهم است.
- آب: مصرف مقدار کافی آب برای جلوگیری از کم‌آبی و حفظ عملکرد مناسب کلیه‌ها و سایر ارگان‌های بدن ضروری است.
سقط جنین در هفته سیزدهم بارداری
در هفته سیزدهم بارداری، خطر سقط جنین بهطور چشمگیری کاهش مییابد. با این‌حال، در صورت مشاهده علائم سقط جنین در هفته سیزدهم مانند خونریزی، درد شدید شکم یا ترشحات غیرطبیعی، باید فوراً به پزشک مراجعه کنید. این علائم ممکن است نشان‌دهنده مشکلات جدی باشد که نیاز به توجه فوری پزشکی دارند.
در آخر...
در هفته سیزدهم بارداری، بدن شما به بسیاری از تغییرات لازم برای پشتیبانی از رشد جنین ادامه میدهد. این زمان شروع بهبود علائم ناخوشایند سهماهه اول است و شما میتوانید با مراقبت‌های مناسب، تغذیه صحیح و پیگیری منظم با پزشک، بارداری سالمی داشته باشید.
سوالات متداول
در هفته سیزدهم بارداری، جنین تقریباً به اندازه یک لیمو ترش است و اندامهای بدن او بهطور کامل شکل گرفتهاند. در این هفته، صورت جنین واضحتر میشود و اعضای بدن مانند دستها و پاها به اندازهای بزرگ شدهاند که حرکتهای بیشتری انجام میدهد. جنین همچنان در حال رشد است و چربیهای زیر پوستش شروع به تشکیل میشود.
در هفته سیزدهم بارداری، اگرچه در برخی موارد میتوان جنسیت جنین را با سونوگرافی تشخیص داد، اما پزشکان معمولاً توصیه میکنند که برای دقت بیشتر، سونوگرافیهای بعدی که در هفتههای ۱۸ تا ۲۲ انجام میشود، برای تعیین جنسیت استفاده شود.
بله، در هفته سیزدهم بارداری، جنین شروع به رشد موهای نرم و ظریفی به نام “لانگو” میکند. این موها ابتدا بدن جنین را میپوشانند و در هفتههای بعدی به رشد خود ادامه میدهند تا از جنین در برابر مایع آمنیوتیک محافظت کنند.
در هفته سیزدهم بارداری، بسیاری از علائم ناخوشایند سهماهه اول مانند حالت تهوع و خستگی کاهش مییابد. اما علائم جدیدی مانند دردهای رباط گرد (که ناشی از کشیدگی رحم است)، گرفتگی عضلات پا، سردرد، نفخ و یبوست، سوزش سر دل و تنگی نفس ممکن است مشاهده شود.
لکهبینی یا خونریزی در هفته سیزدهم ممکن است نشانهای از مشکلاتی مانند سقط جنین یا جفت سرراهی باشد. اگر خونریزی بهصورت شدید، همراه با درد شکم یا گرفتگی باشد، باید فوراً به پزشک مراجعه کنید. خونریزی کم و لکهبینی میتواند طبیعی باشد، اما بهتر است در هر صورت با پزشک مشورت شود.
تغذیه هفته سیزدهم بارداری شامل مصرف مواد غذایی غنی از پروتئین، کلسیم، آهن و اسید فولیک است. مصرف میوهها و سبزیجات تازه، غلات کامل، لبنیات و منابع پروتئینی مانند گوشت کمچرب، ماهی و تخممرغ میتواند به رشد سالم جنین و حفظ سلامت مادر کمک کند. همچنین باید از مصرف غذاهای پرکالری و غیرمفید خودداری کرده و میزان آب مصرفی را افزایش دهید.
در هفته سیزدهم بارداری، پزشک معمولاً آزمایشهای خون برای بررسی سطح هورمونها، قند خون و چربیهای بدن را انجام میدهد. همچنین، آزمایشهای غربالگری ژنتیکی برای بررسی احتمال نقایص کروموزومی مانند سندرم داون (تریزومی ۲۱) و سندرم ادوارد (تریزومی ۱۸) انجام میشود. سونوگرافیهای خاصی برای بررسی سلامت جنین و رشد او نیز ممکن است تجویز شود.
شما به سه روش میتوانید نوبت ویزیت دکتر بیتا بها را رزرو کنید:
- رزرو آنلاین نوبت از طریق سایتهای دکترتو، نوبت دات ای ار، وی کلینیک و پذیرش ۲۴
- تماس با شماره تلفنهای:
- گیشا: ۰۹۹۰۸۳۰۰۷۹۱
- نظرآباد: ۰۹۳۸۲۹۷۹۱۷۷ و ۰۲۶۴۵۳۶۵۶۳۸
- مراجعه حضوری به مطب دکتر به آدرس:
- تهران، گیشا، نبش کوچه بیست و سوم، جنب بانک شهر، پلاک ۳۲۲، طبقه همکف
- تهران، نظرآباد، الغدیر جنوبی، نبش غدیر ۱۵، بالای بانک رفاه، طبقه سوم
