قرص ضد بارداری اورژانسی یکی از راههای مؤثر و پرکاربرد برای پیشگیری از بارداری در شرایط اضطراری است. این قرصها معمولاً حاوی هورمون پروژسترون مصنوعی هستند و با تأثیر بر تخمکگذاری یا جلوگیری از لانهگزینی تخمک در رحم، از بارداری جلوگیری میکنند. یکی از سؤالات رایج در این زمینه، تأثیر مصرف قرص ضد بارداری بر چرخه قاعدگی و پریود است. در این مقاله، به بررسی اثرات مصرف قرص ضد بارداری در زمان پریود، مزایا و معایب آن و نکاتی که باید قبل از مصرف این قرصها بدانید، میپردازیم.
اثرات مصرف قرص ضد بارداری در زمان پریود
مصرف قرص ضد بارداری اورژانسی به دلیل تغییر در سطوح هورمونی ممکن است بر چرخه قاعدگی شما اثر بگذارد. تحقیقات نشان میدهد که زنان پس از مصرف این قرص، ممکن است تغییراتی در پریود خود مشاهده کنند که به صورت زیر است:
تأخیر یا جلو افتادن پریود: شایعترین اثر قرص اورژانسی، تأخیر در زمان پریود است. معمولاً پس از مصرف قرص، پریود شما ممکن است ۳ تا ۴ روز زودتر یا دیرتر از تاریخ معمول اتفاق بیافتد. اگر تأخیر بیش از یک هفته طول بکشد، انجام تست بارداری توصیه میشود.
تغییرات در شدت خونریزی: برخی از زنان ممکن است پس از مصرف قرص اورژانسی، با خونریزی شدیدتر یا سبکتر از حد معمول روبرو شوند. این تغییر به دلیل نوسانات هورمونی است که قرص در بدن ایجاد میکند.
طولانی یا کوتاهشدن دوره قاعدگی: مصرف قرص ضد بارداری در زمان عادت ماهانه میتواند مدت زمان قاعدگی شما را تغییر دهد. برخی از زنان دوره قاعدگی کوتاهتر و برخی دیگر دورههای طولانیتری را تجربه میکنند.
لکهبینی و خونریزی خارج از دوره: برخی از زنان ممکن است پس از مصرف قرص، دچار لکهبینی یا خونریزی خفیف بین دورههای قاعدگی شوند. این حالت معمولاً نگرانکننده نیست و به طور موقت رخ میدهد.
قرص ضد بارداری اورژانسی چیست؟
قرصهای ضد بارداری اورژانسی بهعنوان یک روش اضطراری برای پیشگیری از بارداری طراحی شدهاند. این قرصها معمولاً حاوی دوزهای بالای هورمونهای زنانه مانند لوونورژسترل یا ایتینل استرادیول هستند که با تأثیر بر فرایند تخمکگذاری، مانع از بارداری میشوند. برخلاف قرصهای پیشگیری روزانه که بهصورت منظم مصرف میشوند، قرصهای اورژانسی تنها در مواقع اضطراری مانند رابطه جنسی محافظت نشده یا نقص در روشهای پیشگیری (مانند پاره شدن کاندوم) مورد استفاده قرار میگیرند. مصرف قرص ضد بارداری در زمان پریود میتواند اثرات موقتی بر چرخه قاعدگی داشته باشند و اغلب زنان پس از مصرف، با تغییراتی در زمان یا شدت پریود خود مواجه میشوند.

چرا قرص اورژانسی میتواند چرخه قاعدگی را مختل کند؟
چرخه قاعدگی طبیعی زنها حدود ۲۸ روز طول میکشد که در این مدت فرایندهای مختلفی از جمله رشد و آزادسازی تخمک و آمادهسازی رحم برای بارداری رخ میدهد. مصرف قرص اورژانسی با دوزهای بالای هورمون، این فرایندها را مختل میکند. هورمون پروژسترون مصنوعی که در این قرصها موجود است، میتواند به تخمکگذاری پایان دهد یا آن را به تأخیر بیندازد. در نتیجه، بدن فرصت تنظیم دقیق چرخه قاعدگی را از دست میدهد و این میتواند منجر به تغییرات موقتی در دوره پریود شود.
لازم به ذکر است که این تغییرات معمولاً موقتی هستند و پس از یک یا دو دوره قاعدگی، چرخه به حالت طبیعی خود باز میگردد. اگر تغییری طولانیمدت یا نامتعارف مشاهده کردید، مشورت با پزشک ضروری است.
آیا مصرف قرص ضد بارداری در زمان پریود مجاز است؟
مصرف قرص ضدبارداری در دوران عادت ماهانه معمولاً توصیه نمیشود مگر در شرایط خاص و با تجویز پزشک. در صورتیکه رابطه جنسی محافظت نشده در زمان پریود رخ دهد، احتمال بارداری بسیار کم است؛ زیرا در این مرحله از چرخه قاعدگی، تخمکگذاری صورت نمیگیرد. اما در برخی موارد خاص مانند دورههای نامنظم، پزشک ممکن است مصرف این قرصها را توصیه کند.
حتماً به یاد داشته باشید که مصرف قرصهای ضد بارداری، چه در زمان پریود و چه در زمانهای دیگر، باید تحت نظر پزشک انجام شود. خوددرمانی و مصرف خودسرانه این قرصها میتواند عوارض جدی بر سلامتی شما داشته باشد.

زمان مراجعه به پزشک
هرچند اثرات قرص ضد بارداری اورژانسی معمولاً موقتی و خفیف هستند، اما در برخی موارد ممکن است تغییراتی غیرعادی رخ دهد که نیاز به مراجعه به پزشک دارد. در صورتیکه هر یک از علائم زیر را پس از مصرف قرص اورژانسی تجربه کردید، حتماً به پزشک خود مراجعه کنید:
- پریود نشدن پس از ۳ تا ۴ هفته از مصرف قرص: اگر تا این مدت هنوز پریود نشدهاید، حتماً تست بارداری انجام دهید و با پزشک مشورت کنید.
- خونریزی بیش از یک هفته: اگر خونریزی شما پس از مصرف قرص بیش از یک هفته ادامه یافت، این مسئله میتواند نشانه یک عارضه جدی باشد و نیاز به بررسی پزشکی دارد.
- درد شدید در ناحیه شکم: درد شدید در ناحیه زیر شکم ممکن است نشانه بارداری خارج از رحم یا سایر مشکلات جدی باشد که نیاز به مداخله فوری دارد.
همچنین در صورت مشاهده تهوع مداوم، استفراغ یا سرگیجه پس از مصرف قرص اورژانسی، بهتر است با پزشک مشورت کنید.
پیشگیری اثرات قرص اورژانسی بر پریود
پیشگیری از تغییرات در چرخه قاعدگی پس از مصرف قرص اورژانسی دشوار است، زیرا این تغییرات عمدتاً به دلیل نوسانات هورمونی ایجاد میشوند. با اینحال، برخی اقدامات ممکن است به کاهش عوارض ناشی از این قرصها کمک کند:
مصرف قرص ضد تهوع: برخی از زنان پس از مصرف قرص اورژانسی دچار تهوع میشوند. مصرف قرص ضد تهوع قبل از مصرف قرص اورژانسی میتواند این عارضه را کاهش دهد.
مصرف با معده پر: توصیه میشود قرص اورژانسی را با معده پر مصرف کنید تا احتمال بروز تهوع و مشکلات گوارشی کاهش یابد.
پیروی از توصیههای پزشک: مصرف قرصهای اورژانسی حتماً باید تحت نظر پزشک انجام شود. پزشک با توجه به شرایط جسمانی و مرحله چرخه قاعدگی شما، بهترین روش پیشگیری را توصیه خواهد کرد.
عوارض جانبی احتمالی قرص ضد بارداری اورژانسی
علاوه بر تأثیرات موقتی بر پریود، قرص ضد بارداری اورژانسی میتواند عوارض دیگری نیز داشته باشد. برخی از عوارض شایع این قرصها عبارتاند از:
- تهوع و استفراغ
- سردرد و سرگیجه
- خستگی
- درد و تورم در ناحیه سینه
- لکهبینی و خونریزی بین دورهها
این عارضه ها معمولاً بعد از چند روز بهبود مییابند. با اینحال، در صورت تداوم یا شدت یافتن علائم، مراجعه به پزشک ضروری است.

سخن پایانی
مصرف قرص ضد بارداری اورژانسی بهعنوان یک روش اضطراری برای پیشگیری از بارداری مورد استفاده قرار میگیرد. این قرصها با تأثیر بر تخمکگذاری و تغییرات هورمونی، میتوانند تغییراتی موقتی در چرخه قاعدگی ایجاد کنند. از جمله این تغییرات میتوان به تأخیر یا جلو افتادن پریود، تغییرات در شدت و مدت خونریزی و لکهبینی اشاره کرد. مهمترین نکتهای که باید به یاد داشته باشید، مصرف یا عدم مصرف این قرصها باید حتماً با مشورت و تجویز پزشک باشد. پزشک میتواند با توجه به شرایط فردی شما، بهترین روش پیشگیری از بارداری را انتخاب کند و شما را از عوارض احتمالی آن آگاه سازد.
در نهایت، اگر پس از مصرف قرص اورژانسی تغییرات نگرانکنندهای در چرخه قاعدگی یا علائم دیگر مشاهده کردید، مشاوره با پزشک و انجام تستهای لازم میتواند به شما در مدیریت این تغییرات کمک کند.
سوالات متداول
بله، مصرف قرص ضدبارداری در دوران پریود ممکن است، اما در اکثر موارد ضرورتی ندارد زیرا احتمال بارداری در این زمان بسیار کم است.
بله، در برخی موارد، مصرف قرصهای ضدبارداری میتواند به تنظیم چرخه قاعدگی کمک کند، اما این تأثیر بستگی به نوع و دوز قرص دارد.
قرصهای پروژسترونی میتوانند در برخی موارد کمککننده باشند، اما بهترین گزینه باید با مشورت پزشک تعیین شود.
بیشتر انواع قرصهای ضدبارداری قابل مصرف هستند، اما مشورت با پزشک برای تعیین مناسبترین نوع ضروری است.
بله، مصرف قرصهای ضدبارداری ممکن است خطر لخته شدن خون را افزایش دهد، به ویژه در زنانی که عوامل خطر دیگری دارند.
در برخی موارد، مصرف قرصهای ضدبارداری میتواند باعث افزایش یا کاهش شدت خونریزی شود. این تغییرات معمولاً موقتی هستند.
استفاده طولانیمدت از قرصهای ضدبارداری ممکن است عوارضی مانند تغییرات هورمونی، نوسانات خلقی و عوارض گوارشی داشته باشد، اما هر فرد بهطور متفاوتی واکنش نشان میدهد.
بله، قرصهای ضدبارداری میتوانند به کاهش دردهای پریودی کمک کنند، زیرا تأثیرات هورمونی آنها میتواند منجر به کاهش انقباضات رحم شود.
بهطور کلی، مصرف قرص ضدبارداری در دوران پریود تأثیری بر اثرگذاری آن ندارد، اما برای اطمینان از اثرگذاری صحیح، بهتر است طبق تجویز پزشک عمل شود.
شما به سه روش میتوانید نوبت ویزیت دکتر بیتا بها را رزرو کنید:
- رزرو آنلاین نوبت از طریق سایتهای دکترتو، نوبت دات ای ار، وی کلینیک و پذیرش ۲۴
- تماس با شماره تلفنهای:
- گیشا: ۰۹۹۰۸۳۰۰۷۹۱
- نظرآباد: ۰۹۳۸۲۹۷۹۱۷۷ و ۰۲۶۴۵۳۶۵۶۳۸
- مراجعه حضوری به مطب دکتر به آدرس:
- تهران، گیشا، نبش کوچه بیست و سوم، جنب بانک شهر، پلاک ۳۲۲، طبقه همکف
- تهران، نظرآباد، الغدیر جنوبی، نبش غدیر ۱۵، بالای بانک رفاه، طبقه سوم