سرکلاژ یک روش درمانی برای زنان بارداری است که به دلیل نارسایی دهانه رحم در معرض خطر زایمان زودرس قرار دارند. اگر سونوگرافی نشان دهد که طول دهانه رحم به ۲۵ میلیمتر یا کمتر کاهش یافته و کمتر از ۲۴ هفته از بارداری گذشته باشد و همچنین اگر شما عوامل دیگری داشته باشید که احتمال نارسایی دهانه رحم را افزایش دهند، پزشک ممکن است برای کاهش خطر زایمان زودرس، عمل سرکلاژ را توصیه کند. در این مطلب به بررسی روش سرکلاژ، نحوه انجام آن و انواع مختلف این عمل میپردازیم.
سرکلاژ دهانه رحم: روشی برای جلوگیری از زایمان زودرس
دهانه رحم قسمت پایینی و باریک رحم است که به مهبل (واژن) متصل میشود. سرکلاژ دهانه رحم (Cervical Cerclage) یک روش پزشکی است که بهمنظور بسته نگه داشتن دهانه رحم در دوران بارداری برای جلوگیری از زایمان زودرس به دلیل نارسایی یا ضعف دهانه رحم انجام میشود. در شرایطیکه دهانه رحم به اندازه کافی قوی نیست تا با پیشرفت بارداری بسته بماند، ممکن است منجر به زایمان زودرس شود.
درصورتیکه دهانه رحم شما ضعیف باشد، پزشک ممکن است توصیه به انجام Cervical Cerclage دهانه رحم کند. هدف این روش، حفظ ایمنی جنین در داخل رحم تا زمان زایمان است. در طی این پروسه، پزشک با استفاده از یک یا چند بخیه دهانه رحم را میبندد تا در طول بارداری بهطور ایمن بسته بماند. این بخیهها بهصورت موقتی هستند و قبل از زایمان برداشته میشوند.
عمل سرکلاژ دهانه رحم را میتوان به بستن یک کیف یا کیسه با بند تشبیه کرد؛ همانطور که بندها کیف را بسته نگه میدارند، بخیههای سرکلاژ نیز دهانه رحم را بسته نگه میدارند تا از زایمان زودرس جلوگیری شود.
علل انجام سرکلاژ دهانه رحم
سرکلاژ دهانه رحم بهدلیل موارد مختلفی در دوران بارداری انجام میشود. این شامل اتساع بدون درد دهانه رحم در سه ماهه دوم، نمایش کوتاهی دهانه رحم در سونوگرافی همراه با عوامل خطرزای زایمان زودرس و نارسایی دهانه رحم به دلیل جراحیهای گذشته مانند پروسه لیپ (LEEP)، علاوه بر این، سابقه سقط جنینهای با شکل غیرطبیعی رحم یا آسیب به دهانه رحم و سقط جنینهای گذشته در سه ماهه دوم نیز از دلایل انجام Cervical Cerclage هستند.
با پزشک خود درباره سوابق بارداری و جراحیهای گذشته خود صحبت کنید تا اگر لازم باشد، در هفته ۱۲ تا ۱۴ بارداری قبل از نازک شدن دهانه رحم، Cervical Cerclage را انجام دهید.
انواع سرکلاژ
سرکلاژ دهانه رحم دارای دو نوع اصلی است:
- سرکلاژ واژینال: در این روش، پزشک به دهانه رحم از طریق واژن دسترسی پیدا میکند و بخیههای لازم را میزند. این روش بهعنوان روش اولیه و معمولی برای سرکلاژ استفاده میشود.
- سرکلاژ شکمی: در این روش، دسترسی به دهانه رحم از طریق بخشی از شکم به دست میآید که به دو صورت لاپاراتومی (جراحی باز) یا لاپاراسکوپی (با استفاده از برش کوچک و دوربین) انجام شود. با سرکلاژ شکمی معمولاً برای موارد خاصی انجام میشود، مانند زمانیکه سابقه جراحی روی دهانه رحم واژینال وجود دارد یا سابقه سقط جنین در گذشته باعث نارسایی سرکلاژ واژینال شده است.
این دو روش برای جلوگیری از زایمان زودرس در بارداریهای آتی مورداستفاده قرار میگیرند و هرکدام دارای مزایا و محدودیتهای خود هستند که با پزشک خود مطرح شود.
نحوه سرکلاژ
سرکلاژ دهانه رحم یک روش جراحی است که با استفاده از دوختن نخ بخیه، دهانه رحم را تقویت کرده و از باز شدن زودرس آن جلوگیری میکند. این عمل معمولاً تحت بیحسی نخاعی انجام میشود و نیازمند استراحت پس از عمل است. Cervical Cerclage برای زنانی که دارای دهانه رحم باز و بزرگتر از یک سانتیمتر در هفتههای ۱۲ تا ۲۴ بارداری هستند، توصیه میشود، بهخصوص افرادیکه سابقه سقطهای مکرر در سه ماهۀ دوم بارداری یا زایمان زودرس دارند.
پس از انجام سرکلاژ، زنان میتوانند به صورت طبیعی باردار شوند، اما درصورت لزوم و باتوجهبه شرایط خاص، پزشک ممکن است عمل سرکلاژ را تکرار یا توصیه به سزارین داشته باشد. سرکلاژ شکمی نیز گاهی انجام میشود که این نوع Cervical Cerclage نیازمند عمل جراحی است و زنان پس از آن باید زایمان خود را بهصورت سزارین انجام دهند.
پس از هر نوع سرکلاژ، پزشک شما ممکن است نیاز به مراقبتهای ویژه و معاینات منظم داشته باشد تا اطمینان حاصل شود که رحم بهدرستی در حال رشد و تغییرات خود است.
قبل از عمل سرکلاژ دهانه رحم
قبل از انجام عمل سرکلاژ دهانه رحم، پزشک شما سابقه سلامتی شما را دقیق بررسی میکند و در مورد هرگونه عارضهای که ممکن است ناشی از بارداری یا جراحیهای قبلی روی دهانه رحم داشته باشید، با شما مشاوره میکند. برای بررسی بهتر دهانه رحم، از اسپکولوم استفاده میشود و احتمالاً یک سونوگرافی ترانس واژینال نیز انجام میشود. همچنین، پزشک از شما ممکن است بخواهد که از یک هفته قبل از جراحی، از رابطه جنسی خودداری کنید.
حین عمل سرکلاژ دهانه رحم
حین عمل سرکلاژ دهانه رحم، شما در موقعیت معاینهای قرار میگیرید و پزشک با استفاده از بیحسی موضعی، دهانه رحم را با بخیههای محکم بخیه میزند تا از باز شدن زودرس آن جلوگیری کند. عمل تقویت دهانه رحم باعث میشود که احساس درد یا ناراحتی نداشته باشید و فرآیند بهطور کامل تحت نظر پزشک انجام میشود.
بعد از عمل سرکلاژ دهانه رحم
پس از انجام Cervical Cerclage، شما برای مدتی در مطب پزشک یا بیمارستان بهدنبال هرگونه عوارضی نظارت میشوید و پس از اطمینان حاصل شدن از عدم وجود مشکلات جدی، به خانه باز میگردید. پزشک ممکن است آنتیبیوتیک به شما تجویز کند تا از عفونت دهانه رحم جلوگیری کند و به شما توصیه میشود که در ایام اولیه پس از عمل، استراحت کامل داشته باشید و از فعالیتهای شدید و رابطه جنسی خودداری کنید. پیروی دقیق از دستورالعملهای پس از عمل و حضور منظم در ویزیتهای پزشکی اساسی است تا وضعیت بارداری شما بهتر ارزیابی شود و هرگونه نگرانی شما مورد بررسی قرار گیرد.
خطرها و مزایای سرکلاژ دهانه رحم
مزایای سرکلاژ دهانه رحم شامل:
درصورتیکه شما ریسک بالایی برای زایمان زودرس دارید، سرکلاژ دهانه رحم بهعنوان یک راهکار مؤثر برای جلوگیری از این وضعیت توصیه میشود. این عمل جراحی باعث تقویت و بسته ماندن دهانه رحم میشود که در نتیجه کاهش خطر زایمان زودرس میدهد.
عوارض سرکلاژ دهانه رحم شامل:
پیش از انجام سرکلاژ دهانه رحم، باید به خطرات ممکن این عمل آگاه باشید. این عوارض شامل موارد زیر میشوند:
- احتمال عفونت در پردههای جنینی و رحم
- خطر پارگی و آسیب به دهانه رحم
- خونریزی در طول یا پس از عمل
- پارگی زودرس پردههای جنینی یا کیسه آب
- حرکت بخیهها از محل اصلی خود
- احتمال زایمان زودرس
- تنگی یا باریک شدن دائمی دهانه رحم
- ایجاد بافت اسکار بر روی دهانه رحم
- پاره شدن دهانه رحم یا حتی خود رحم درصورت پیشرفت زایمان در حالیکه بخیهها هنوز در وضعیت سالم هستند.
با مشورت با پزشک خود و درک دقیق از مزایا و عوارض، میتوانید تصمیم مناسبی درباره انجام یا عدم انجام Cervical Cerclage بگیرید.
در آخر...
انجام این عمل برای بانوانی که دچار مشکلات دهانه رحم و طول سرویکس هستند، ضروری است. پزشک در زمان مقرر تشخیص میدهد که آیا این عمل برای مادر لازم است تا از وقوع سقط به علت نارسایی رحمی جلوگیری شود.
قبل از تصمیمگیری در مورد انجام سرکلاژ دهانه رحم، همیشه بهتر است با پزشک خود در مورد گزینهها، مزایا و عوارض آن بهطور دقیق و کامل مشاوره کنید و تمام سؤالات و نگرانیهای خود را با او مطرح کنید.
سوالات متداول
سرکلاژ دهانه رحم یک روش پزشکی است که با بستن دهانه رحم، از وقوع زایمان زودرس در بارداریهای دارای نارسایی یا ضعف دهانه رحم جلوگیری میکند.
پس از عمل سرکلاژ، بهتر است حداقل یک هفته قبل و یک هفته تا ده روز پس از عمل، از رابطه جنسی خودداری کنید تا بخیههای گردن رحم بهبود یابند.
عمل سرکلاژ یک روش جراحی است که در برخی موارد برای تقویت گردن رحم در زنان باردار با خطر احتمالی ابتلا به نارسایی رحمی انجام میشود. پس از عمل سرکلاژ، باید از رابطه جنسی و فعالیتهای فیزیکی شدیدی مانند ورزشهای سنگین خودداری کرد تا از آسیب به ناحیه عمل جلوگیری شود و بخیههای گردن رحم فرصت کافی برای بهبود داشته باشند. همچنین، اجتناب از تحریک مکرر ناحیه عمل نیز توصیه میشود تا خطر عفونت یا عوارض دیگر کاهش یابد. پیش از اقدام به هرگونه فعالیت یا مصرف داروهای جدید، همواره به دستورات پزشک مراجعه و دقت لازم را به خرج دهید.
برای تشخیص نارسایی دهانه رحم، ابتدا با انجام معاینه لگنی و استفاده از سونوگرافی وضعیت دهانه رحم بررسی میشود. این وضعیت معمولا نشاندهنده ضعف دهانه رحم در بارداری و خطر احتمالی نارسایی آن است. برای درمان، از جراحی سرکلاژ دهانه رحم استفاده میشود که در این عمل، دهانه رحم با بخیهزدن تقویت شده و بخیهها در زمان نزدیک به زایمان باز میشوند.
سرکلاژ دهانه رحم عموماً در هفتههای بارداری بعد از هفدهم انجام میشود، زیرا در این زمان بهعنوان لازمترین زمان برای انجام این جراحی تلقی میشود. در این روش، دهانه رحم بهطور جزئی بسته میشود تا فرصت بهتری برای حفظ بارداری فراهم شود، بااینحال، ترشحات رحم همچنان میتوانند خارج شوند.
شما به سه روش میتوانید نوبت ویزیت دکتر بیتا بها را رزرو کنید:
- رزرو آنلاین نوبت از طریق سایتهای دکترتو، نوبت دات ای ار و پذیرش ۲۴
- تماس با شماره تلفنهای ۰۹۳۸۲۹۷۹۱۷۷ و ۰۹۹۰۸۳۰۰۷۹۱
- مراجعه حضوری به مطب دکتر به آدرس: تهران، شهرک غرب، بزرگراه شیخ فضلالله نوری، میدان صنعت، بلوار فرحزادی، جنب میلاد نور، مرکز خرید لیدوما، طبقه یک، واحد دو و همچنین آدرس: تهران، نظرآباد، الغدیر جنوبی، نبش غدیر ۱۵، بالای بانک رفاه، طبقه سوم